Phụ lục
Trẻ suy dinh dưỡng cần bổ sung gì sẽ được chuyên gia giải đáp ngay sau đây với những công thức nấu ăn cụ thể và thành phần bên trong. Đồng thời đi kèm với thời gian cho ăn và những lưu ý để giúp trẻ tăng cân trong 3 tháng. Tham khảo ngay.
Những trẻ có vóc dáng nhỏ bé, cơ thể yếu ớt, tính khí tiêu cực và thường xuyên đau ốm là những dấu hiệu cho thấy một đứa trẻ không khỏe mạnh và không bình thường. Cha mẹ có thể đo chu vi bắp tay trẻ từ 1 -5 tuổi và nếu nhỏ hơn 11.5cm có nghĩa là trẻ đang bị suy dinh dưỡng. Hoặc con số rơi vào khoảng 12.5cm có nghĩa là trẻ đang bị gầy, cần được chăm sóc dinh dưỡng đặc biệt ngay. Vậy trẻ suy dinh dưỡng cần bổ sung gì? Cùng tìm hiểu.
Trẻ suy dinh dưỡng cần có chế độ dinh dưỡng đặc biệt
Đối với trẻ sơ sinh và trẻ dưới 4 tháng tuổi đang bú mẹ thì cần được đảm bảo bú mẹ hoàn toàn. Thay thế bất kỳ thực phẩm nào khác bằng sữa mẹ sẽ làm trầm trọng thêm tình trạng suy dinh dưỡng của trẻ sơ sinh.
Trẻ suy dinh dưỡng có thể trạng gầy yếu, không đủ thể lực để bú sữa nên tần suất bú mẹ cũng cần tăng lên. Thêm vào đó, mẹ không nên ăn kiêng ở giai đoạn này hoặc ăn quá nhiều đạm động vật, có thể gây suy dinh dưỡng cho trẻ hoặc khiến trẻ bú sữa dễ bị nôn trớ, kém hấp thụ.
Khi trẻ lớn hơn, từ 4 tháng tuổi, ngoài sữa mẹ cần bổ sung thêm thức ăn dạng lỏng cho trẻ. Hoặc muộn hơn là 6 tháng tuổi bắt đầu cho trẻ ăn thực phẩm bổ sung ngoài sữa. Không để trẻ ăn dặm quá muộn, sau 6 tháng là lời khuyên của chuyên gia dinh dưỡng. Nếu chỉ cho trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên uống sữa thì không đảm bảo dinh dưỡng và rất dễ dẫn tới suy dinh dưỡng.
Mẹ nên chọn thực phẩm có nguồn gốc thực vật cho trẻ giai đoạn này. Các thực phẩm từ nguồn gốc thực phẩm luôn chứa lượng lớn vitamin và khoáng chất. Vitamin và khoáng chất rất cần thiết để duy trì sự sống, trong đó quan trọng nhất là vitamin A, B, C, D. Khoáng chất cực kỳ cần thiết cho sự phát triển của xương ở giai đoạn này là canxi và photpho.
Phụ huynh có thể bổ sung vitamin cho trẻ suy dinh dưỡng từ chuối, bơ, táo, lê, cà rốt, đậu Hà Lan xay nhuyễn. Sau khi xay nhuyễn, mẹ có thể thêm một chút sữa mẹ hoặc sữa công thức để làm loãng thực phẩm cũng như để bé dễ dàng uống hơn. Ở giai đoạn này chỉ nên cho trẻ ăn thức ăn loãng và được xay nhuyễn hoàn toàn. Nếu không trẻ có thể nôn trớ, đẩy thức ăn ra ngoài.
Tiếp đến, mẹ có thể chế biến khoai lang luộc, khoai tây luộc và bí đỏ luộc chín. Sau đó, đem thực phẩm nghiền nhuyễn và thêm nước rồi tiếp tục nấu nhừ cũng phù hợp cho trẻ suy dinh dưỡng ở gia đình này.
Thêm vào đó, việc cho trẻ ăn cũng cần ghi chép thực phẩm nào khiến trẻ bị dị ứng và tuyệt đối tránh cho trẻ ăn vào những lần sau. Không nên trộn các thực phẩm với nhau ở giai đoạn này để dễ dàng phát hiện những thực phẩm mà trẻ bị dị ứng hoặc phản ứng mạnh bằng việc bỏ ăn.
Khi trẻ đã bắt đầu ăn dặm được, phụ huynh hãy nấu cháo bổ sung và kết hợp cho trẻ uống sữa mẹ cũng như sữa công thức. Cần lưu ý không cho trẻ ăn cháo toàn tinh bột. Bởi chỉ ăn những thức ăn có tinh bột, tuy trẻ có thể ăn no nhưng vẫn gầy còm, ốm yếu. Trẻ em giai đoạn từ 8 tháng tuổi trở lên cần nhiều chất dinh dưỡng khác. Cụ thể 4 nhóm chất bất kỳ trẻ nhỏ nào, đặc biệt là trẻ suy dinh dưỡng cần bao gồm: tinh bột, đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất.
Bé nhẹ cân nên bổ sung gì? Trẻ ở giai đoạn này đã có thể bắt đầu ăn cháo trắng nấu chín nhừ và thật loãng cùng với rau xanh, củ quả tươi và có thể bắt đầu ăn trứng. Do đó, hãy nấu cháo cho trẻ ăn mỗi ngày và cần đảm bảo đủ cả 4 nhóm chất kể trên.
Một số thực phẩm bổ sung cho trẻ suy dinh dưỡng giàu đạm mà mẹ có thể thêm vào cháo bao gồm:
Tiếp đến, để có nguồn chất béo lành mạnh, mẹ có thể thêm 2 thìa dầu hoặc mỡ từ bất kỳ loại dầu thực vật, dầu hạt, bơ sữa nào mà nhà bếp có sẵn vào cháo cho trẻ suy dinh dưỡng. Trên thị trường có bán dầu ăn trẻ em mà phụ huynh có thể mua về để cho thêm vào cháo sau khi đã nấu chín.
Nên thay đổi các thực phẩm hằng ngày để trẻ suy dinh dưỡng không bị chán ăn. Phụ huynh cũng nên lưu ý những thực phẩm nào trẻ ăn nhiều hơn, thực phẩm nào trẻ không muốn ăn. Từ đó, thường xuyên cho trẻ ăn thực phẩm mà trẻ thích để trẻ ăn được nhiều hơn. Hoặc trộn các thực phẩm với nhau theo tỷ lệ món ăn trẻ thích nhiều hơn để đảm bảo trẻ vừa ăn ngon mà vẫn có đủ các loại vitamin và khoáng chất cần thiết.
Lưu ý: Trẻ đang bú mẹ bị suy dinh dưỡng cấp tính nên được bú sữa mẹ trước. Sau đó mới cho ăn thức ăn giàu năng lượng bổ sung trên đây.
Bắt đầu cho trẻ ăn các loại củ quả nghiền
Giai đoạn này trẻ cần được đặc biệt chú trọng bổ sung đủ 4 nhóm chất trong tất cả các bữa ăn dặm với tần suất ăn nhiều hơn hoặc lượng thực phẩm trong mỗi bữa ăn tăng lên. Tham khảo một số gợi ý cho phụ huynh có trẻ suy dinh dưỡng từ chuyên gia dinh dưỡng sau đây.
Trẻ suy dinh dưỡng cần bổ sung gì ở giai đoạn này - trẻ nên được cho ăn cháo nấu từ nhiều nguyên liệu chứ không chỉ ăn thực phẩm loãng từ rau củ quả như trước nữa. Cháo đậm đặc nên được làm từ nguyên liệu chính là nhóm tinh bột: ngô, gạo trắng, khoai mì, khoai tây.
Tiếp đến, lúc này trẻ đã có thể bổ sung thêm đạm từ nguồn gốc động vật. Sự tăng sinh của tế bào xương và sự phát triển của các cơ và các cơ quan không thể tách rời chất đạm, trẻ em càng lớn nhanh thì càng cần bổ sung nhiều chất đạm. Một số thực phẩm giàu đạm để thêm vào cháo cho trẻ ở giai đoạn này khá đa dạng, ngoài đạm từ thực phẩm đã được liệt kê ở trên thì có thể thêm:
Sau khi nấu chín cháo, phụ huynh hãy thêm 2 thìa dầu (như giai đoạn trước) và nửa chén rau đã nấu chín, cắt nhỏ. Chúng có thể là: cà chua, các loại rau lá xanh, quả bí ngô, đậu xanh, đậu Hà Lan tươi, đậu bắp hoặc các loại rau khác.
Đồng thời, phụ huynh nên cho trẻ suy dinh dưỡng ăn một ít hoa quả mỗi ngày ở giai đoạn này. Bất kỳ loại trái cây nào cũng chứa vitamin. Bạn có thể cắt nhỏ lê, táo, chuối, mận, dâu tây, dưa hấu, xoài,... cho vào bát nhỏ để trẻ tự ăn. Nếu có thể, tốt nhất nên chế biến các loại trái cây khác nhau mỗi ngày, để trẻ được bổ sung vitamin đa dạng.
Bổ sung đủ 4 nhóm chất cho trẻ trong mỗi bữa ăn
Đối với giai đoạn từ 1 tuổi thì trẻ suy dinh dưỡng cần bổ sung gì? Khi trẻ được 1 tuổi, phụ huynh nên tăng dần lượng thức ăn dặm và chỉ nấu cháo đặc chứ không nấu cháo loãng. Đồng thời cho bé bú ít hoặc uống ít sữa hơn - sữa mẹ và sữa công thức chỉ chiếm 70% tổng thực phẩm hằng ngày của trẻ.
30%còn lại là các thực phẩm bổ sung và vẫn phải đảm bảo 4 nhóm chất như trên. Đặc biệt là cần thêm sữa nguyên kem cho trẻ hấp thu được nhiều vitamin và khoáng chất cần thiết hơn.
Đối với phụ huynh đang có con em từ 2 tuổi trở lên và băn khoăn trẻ suy dinh dưỡng cần bổ sung gì. Thì thời điểm này, khi trẻ đã mọc đủ răng và không còn nhất thiết phải ăn cháo, bột nữa. Do đó, phụ huynh nên bắt đầu cho trẻ ăn thức ăn như người lớn. Trẻ có thể bắt đầu ăn cơm, canh và vẫn phải đảm bảo đủ 4 nhóm chất như trên.
Lúc này, phụ huynh nên cho trẻ uống thêm sữa chua Hy Lạp - chúng rất giàu dưỡng chất, váng sữa với nhiều hương vị khác nhau để trẻ không chán ăn.
Các loại súp rất dễ ăn và dễ hấp thu
Sau khi tìm được câu trả lời trẻ suy dinh dưỡng cần bổ sung gì theo từng giai đoạn thì đã tới lúc phụ huynh bắt đầu chuẩn bị những món ăn ngon, đủ chất cho trẻ.
Cần lưu ý trước khi nấu và cho trẻ ăn, hãy rửa tay, sử dụng dụng cụ sạch sẽ và sử dụng hết các nguyên liệu đã chuẩn bị trong ngày. Giống như thức ăn thông thường, thức ăn nhiều năng lượng sẽ nhanh hỏng, và hư hỏng nhanh hơn ở những nơi nóng hơn. Do đó, phụ huynh có thể sơ chế thực phẩm nếu không có nhiều thời gian và lưu trữ trong tủ lạnh chứ không nấu nhiều và hâm nóng lại khi cho trẻ ăn.
Ngoài câu hỏi trẻ bị suy dinh dưỡng cần bổ sung gì thì phụ huynh cũng cần quan tâm tới cách cho ăn. Trẻ suy dinh dưỡng có thể không thèm ăn, hoặc gầy yếu đến mức chỉ còn sức để ăn chậm, từng ngụm nhỏ. Do đó, cứ cách một hoặc hai giờ, bạn phải cho trẻ ăn một lần. Cho trẻ ăn các thức ăn bổ sung 4 - 5 lần mỗi ngày là điều cần thiết.
Cho trẻ ăn nhiều bữa
Như vậy, chắc hẳn bài viết trên đây đã giúp phụ huynh giải đáp thắc mắc trẻ suy dinh dưỡng cần bổ sung gì. Người chăm sóc trẻ suy dinh dưỡng cần duy trì sự kiên trì, tiếp tục cho trẻ ăn đủ chất theo hướng dẫn trên đây cho đến khi cân nặng bắt đầu tăng, trí lực và thể lực được phục hồi.